Hamileliğin 2. Ayında Annedeki Değişim ve Aya Özgü Beslenme Önerileri
2.Ayda Annedeki Değişiklikler:
Gebeliğin beşinci haftasıyla birlikte, herkeste olmasa da anne adaylarının bazılarında bulantı ve kusma başlar. Göğüslerde belirgin şekilde dolgunluk, şişlik, hassasiyet oluşmaya başlar. Plasenta gelişir ve daha fazla hormon salgılamaya başlar. Anne adayının rahminin büyüklüğü 2. Ayın sonunda normalin iki katına çıkmıştır. Bir yumruk büyüklüğündeyken greyfurt büyüklüğüne ulaşır. Rahim büyüdüğünden idrar kesesine baskı yapar ve idrar kesesi fazla genişleyemediğinden, kese çabuk dolar ve sık sık idrara çıkma ihtiyacı oluşur. Kabızlık, idrara sık gitme midede yanma, hazımsızlık, yiyeceklere aşırı istek veya isteksizlik, uykusuzluk gibi şikayetler olabilir.
Anne adayının kendini yorgun, bitkin hissetmesi, sürekli uyumak ve yatmak istemesi bu haftalarda sık rastlanan belirtilerdir. Bu büyüme sırasında karın krampları, sancılar hissedilebileceği gibi, sinirlilik, ağlama isteği, duygusal değişiklikler olabilir ve anne adayı tutarsız davranışlarda bulunabilir. Tüm bu süreçler hormonal değişime anne bedeni adapte olunca ortadan kalkacaktır.
Anne adayı kızamık, kızamıkçık gibi bulaşıcı hastalıkları olan çocuklardan da uzak durulmalıdır. Çünkü bu hastalıkları daha önce geçirmemiş anneler hamileliklerinde bu hastalıkları geçirebilirler ve bazen bebekte özürlere varacak kadar ciddi problemlere neden olabilir.
Doktor muayenesinde özellikle bir risk belirtilmemişse normal bir gebelikte bu dönemde hatta ilk ayda bile cinsel ilişki yasak değildir, yalnızca bazı risklerin olduğu hamileliklerde doktor tarafından cinsel ilişki yasağı getirilmektedir.
2.Ayda Bebekteki Değişiklikler:
Bebeğin 5 haftadan 8 haftaya kadarki süreçte boyu 3- 4 milimetreden 1,5-2 santimetreye kadar uzadığı görülür. 2. Ayın sonunda yaklaşık 1-2 gram ağırlığına ulaşır. Bu ayda bebeğin göbek kordonu oluşur. Önce gözler, kulaklar ve ağız boşluğu belirmeye başlar. 6 hafta haftanın dolmasıyla kalp atışları ultrasonda duyulabilmektedir. Beyin, omurga, büyük damarlar, göz ve barsak, böbrek, karaciğer gibi organlar gelişmeye başlamıştır. Bebeğin beyni gelişmekte ve aktivite göstermektedir. Esas organ ve sistemlerinin geliştiği bu dönem kritik bir dönemdir. Beyin, omurga, büyük damarlar, göz ve barsak, böbrek, karaciğer gibi organlar gelişmeye başlamıştır. Kol ve bacaklar belirginleşmiş ancak parmak araları ördek ayağı gibi birbirine yapışıktır, ilerleyen haftalarda ayrılacaktır. Gözleri, göz kapakları ve burun delikleri şekillenmeye başlar. Ancak hala embriyo olarak adlandırılır.
Gebeliğin 2. Ayı İçin Diyetisyen Tavsiyeleri:
Bu dönemde bir ağırlık kazanımı öngörülmediğinden ekstra bir enerji ilavesi gerekmez. Beden kitle indeksi 18’in altında bir ağırlıkta gebe kalınmışsa, kişiye göre 100 veya daha fazla ek enerji alımı gerekebilir. Kişiye özel beslenme desteği alınması, gebeliğin sorunsuz devam etmesi ve bebek gelişimin sağlıklı sürdürülmesi için önemlidir.
Fazla kilo ile gebe kalmış annelerin birkaç kilo kaybetmesinde sakınca yoktur. Ancak düşük kiloda gebe kalan anne adayının kilosunu koruması önemlidir. Ağırlık kaybına neden olabilecek bulantı ve kusmalar görülüyor olabilir. Bu da anne adayının sağlıklı beslenmesine engel olabilir.
Porsiyonları küçük tutarak az az ve sık sık beslenmek önemlidir. Günlük öğün sayısını arttırmak ve tek bir öğünde alınan besin miktarını azaltmak gerekir. Bulantıyı baskılamak için sarı leblebi veya haşlanmış patates oldukça etkili besinlerdir. Bunların yanı sıra çubuk kraker, tam buğday ekmeği, grisini, kaymaksız yoğurt, az yağlı beyaz peynir, kabuklu yeşil elma, muz gibi besinler şikayetleri rahatlatacak diğer alternatifler olarak sıralanabilir.
İlk ay başlanan, az az ve sık sık besin tüketmeyi alışkanlık haline getirmeye çalışırken su ihmal edilmemelidir. Günde en az 10 su bardağı su tüketilmeli, kusmayla sıvı kaybı artmışsa muhakkak takviye edilmelidir. Bu ayda sık beslenmeye ek olarak su tüketimini disipline etmeye başlanması, sağlıklı gebelik süreci için destekleyici olacaktır.
Abur cubur denilen cips, bisküvi, gazlı içecekler gibi hazır gıdalardan ve aşırı tatlı tüketiminden kaçınılmalıdır. Bu ürünler, özellikle cipslerdeki yanık yağ bulantıyı arttırabilir. Ayrıca bu ürünlerle koruyucu katkı maddelerini vücuda alarak bebek gelişimini olumsuz etkilemeyi hiçbir anne adayı istemeyecektir. Aşırı yağlı ve kızarmış yiyecekler bulantıyı tetikleyebilir. Bu tip beslenmeden sakınılmalıdır.
Esas organ ve sistemlerinin geliştiği bu kritik ayda ve gebelik boyunca hijyen önemli bir ayrıntıdır. Bulantı ve kusmadan bitkin düşen anne adaylarının grip, nezle, öksürük gibi şikâyeti olan insanlarla çok yakın temasta bulunmamaya dikkat etmesi gerekir. Çünkü bu tür hastalıklar anneye bulaşırsa daha fazla bitkin düşmesine ve yeterince beslenememesine neden olabilir.
Gebelik döneminde bebeğin anne karnında beyin ve fiziksel gelişimi için omega-3 yağ asitlerinin alınması yakın dönem çalışmalarıyla, dikkat edilmesi gereken bir konu haline gelmiştir. Anne adaylarının, günlük beslenmesinde omega-3 yağ asitleri eklemesi yapıldığında düşük doğum riskini azalttığı, gebelik kalitesini arttırdığı, menstrual şikayetlerini azalttığı ve menopoz etkilerini engellediği çalışmalarla kanıtlanmıştır. Gebelik döneminde annede yeterli omega-3 yoksa bebek annenin depolarından almaya başlar ve bu annede eksikliğe neden olmaktadır. Omega-3 genel olarak bebek üzerinde beyin, göz, sinir sistemi ve büyüme gelişmesinde etkilidir. Yeterli omega-3 tüketen annelerin bebeklerinde doğum kilosunun normal seviyelerde olduğu, fiziksel ve zihinsel becerilerin arttığı gözlemlenmiştir. Ayrıca bebeğin görsel ve bilişsel zekasında da omega-3 eksikliği olanlara göre daha iyi olduğu tespit edilmiştir.
Balıklardan özellikle sardalya, somon, uskumru, hamsi, palamut ve istavritte bolca omega-3 yağ asitleri bulunmaktadır. Hamilelik boyunca, haftada en az 2-3 porsiyon balık tüketimi güzel bir omega-3 desteği olacaktır. Balık dışında keten tohumu ve yağı, ceviz, brüksel lahanası, soya fasulyesi, ıspanak, semizotu, , mısır yağı, fındık yağı, kabak çekirdeği ve yağı da iyi bitkisel kaynaklardır.