Sağlık ve Beslenme
Sağlık, sadece hastalık ve sakatlık durumunun olmayışı değil kişinin bedenen ruhen ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) sağlığı, “sadece hastalıklardan ve mikroplardan korunma değil, bir bütün olarak fiziki, ruhi ve sosyal açıdan iyi olma hali” olarak açıklar. Yani zayıf olmak tek başına sağlıklı olmak değildir.
Hiçbir sağlık otoritesinin ağzından ‘… beden olursan sağlıklı olursun’ diye bir cümle duyamazsınız. Büyüme ve gelişmemiz, sağlıklı ve üretken olarak yaşamımızı sürdürebilmemiz için 70’e yakın besin ögesine ihtiyacımız vardır. Herhangi biri alınmadığında, az ya da çok alındığında, büyüme ve gelişmemiz geriler ve sağlığımız bozulur.
Enerji ve besin ögeleri vücudun ihtiyacı kadar alınamadığında, vücut dokuları oluşamadığı ve yaşamsal faaliyetler sürdürülemediği için “Yetersiz Beslenme” durumu oluşur.
Gereğinden fazla beslenme durumunda, kullanılandan fazla alınan enerji vücutta yağ olarak birikeceğinden beraberinde obezite, diyabet, hipertansiyon ve kalp damar hastalıkları gibi sağlık sorunlarının oluşumuna neden olan “Aşırı Ve Dengesiz Beslenme” durumu oluşur.
Beslenme Programı Hazırlamak Kimin İşidir?
Günümüzde sağlıkla ilgili olsun ya da olmasın herkes insanlara beslenme ile ilgili reçeteler sunuyor, zayıflatmaya çalışıyor ve insanların sağlığını tehlikeye atabiliyor. Sağlık nasıl tam bir iyilik hali ise sağlıklı yaşam da tam bir bütünlük ile olur. Herhangi bir hastalığın varlığı ya da yokluğu ile ilgili tanıyı koymak, gerekli tedaviyi uygulamak hekimin işidir.
Diyetisyen , bireyin yaşına, cinsiyetine, fiziksel aktivite durumuna, fiziksel durumuna (boy-kilo), beslenme alışkanlıklarına ve eğer varsa hastalığına göre yemesi gereken yiyecekleri içeren yeterli dengeli beslenme planı hazırlamak üzere en az 4 yıllık lisans eğitimi tamamlayarak Beslenme Ve Diyetisyen Lisans Diploması almış kişidir. Yani bireyin sağlık durumunu bütün olarak ele alarak kişiye özgü beslenme planları hazırlamak esas işidir.
Örnek verecek olursak kişiye özgü beslenme planı hazırlayan diyetisyen, Çölyak tanısı olmayan bir bireye glutenden kısıtlı beslenme planı veya PKU tanısı olmayan bir bireye Fenilalaninden kısıtlı bir beslenme planı yazmaz/yazamaz.
Diyetisyen ile ne işim olur?
Diyetisyen, büyüme, gelişme ve ömür boyu tüm bireylerin sağlığının korunması, geliştirilmesi, yaşam kalitesinin arttırılması için beslenme biliminin ilkeleri doğrultusunda bireysel ve toplu beslenmenin plan ve programlarını düzenler.
Besin ögesinin olduğu her yerde diyetisyen vardır. Satın alınmasından pişmesine kadar araştırma değerlendirme ve çözüm üretme bu mesleğin içinde yer alır. Diyetisyen kişiyi bulunduğu ortama, ekonomik olanaklarına, gelenek ve göreneklerine , beslenme alışkanlıklarına, hastalıklarına göre eğitmek bilgilendirmek ve takip etmek durumundadır.
Vücut denen biyolojik makinenin doğru yakıt ile beslenmesi gerekir. Hastalıklardan korunmada, organ çalışmasını optimize edecek şekilde beslenme temel rol oynamaktadır. Çocukluktan itibaren yaşamın her döneminde koruyucu sağlık hizmetlerinin temel basamağını olan yeterli ve dengeli beslenmeyi öğreterek ilintili hastalıklar ile karşılaşma olasılığınızı minimize eder.
Unutulmamalıdır ki, beslenme planı yani diyet kişiye özeldir. Bireyin yaşına, cinsiyetine, fiziksel aktivite durumuna, antropometrik değerlendirmesine, biyokimyasal bulgularına, alışkanlıklarına ve eğer varsa hastalığına özel olarak planlanır. Başkasına %100 işe yarayan bir planı sizde aynı faydayı göstermeyeceği gibi, sağlığınızı olumsuz yönde etkileyebilir.